අපේ සමහර පුරුදු තියෙනවා අපි ජීවිත කාලෙම කල්පනා කරලා බැලුවත් අතහැරලා දාන්න බැරි ඒවා. ඇත්තටම ඒවා පුරුදු විතරක්ම නෙමෙයි. ඒවට, අපිටත් නොදැනීම අපි විසින් සිදු කරන පුංචි පහේ වැරදි කියලා කිව්වොත් හරියටම හරි. ඉතිං හිතන්න වතුර බිංදුව බිංදුව එකතුවෙලා මහා ගංගාවන්, මහා සාගරයන් නිර්මාණය වෙනවා වගේ ඔබ කරන එක පුංචි වරදක් දිගින් දිගටම කරගෙන ගියොත් දවසක කුමක් වෙයිද? ඒ පුංචි වරදේ භායනකකම ගැන ඔබට මේ වනතෙක් නිකමටවත් සිතෙන්නට නැතිව ඇති. නමුත් ඔබ නොදන්නවා වුණාට ඔබ කන ටොෆියේ කොලයත් මේ රටට බරක්.
රටේ සංවර්ධනය ගැන අපි හැමෝම කතාකරනවා. හැබැයි ඔබ නිකමටවත් හිතලා තියෙනවද ඔබ ළඟ තියෙන සමහර වැරදි පුරුදුත් වක්‍රාකාරව රටේ සංවර්ධනය අඩාල කරන්න දායකවෙලා කියලා. කිසිම දෙයක් කව්රුත් වෙනස් කරනකන් බලන් ඉන්න එපා.අපටත් පුළුවන් රටේ සංවර්ධනයට දායක වෙන්න. ඒ වෙනුවෙන් ඔබ කරන එක වැරදි පුරුද්දක් හරි අතහැරලා දාන්න.
ඒ වගේ සමහර පුරුදු නිසා පරිසරයට සිදු වී ඇති හානිය ගණන් බලා විස්තර කරන්න බැරි තරම්. නිකමට හිතන්න අපි කසල අපහරණය කරන විදිහ හරිද වැරදිද කියලා? අපි හැමෝම පුරුදු වෙලා ඉන්නේ ටොෆියක් කෑවත් කොලේ බිමට දාන්න. ඇතැම් ඒවා දිරාපත් වෙන්න දීර්ඝ කාලයක් ගතවෙනවා. සිල්ලර කඩයක් ඉස්සරහට ගිහින් නිකමට වටපිට බලන්න. ටොෆි කොළ, චොක්ලට් කොළ, යොගට් කප්, අයිස් පැකට් ඕනෑ තරම් ඔබට දැක ගන්න ලැබේවී. මේ නිසා අවට පරිසරය අප්‍රවිත්‍ර වෙලා වගේම සමහර දිරාපත් නොවන පොලීතීන් ද්‍රව්‍ය පසට එක් වීමෙන් පාංශූ සාධක තුළ පවතින සමතුලිත තත්වයන් විනාශ වෙලා යන්න පුළුවන්. ඔයා කාලා අතනමෙතන විසි කරලා දාන සමහර පොලිතීන් වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් සත්තු විශාල ප්‍රමාණයක් මරණයට පත් වෙනවා. පොලිතීන් හා ප්ලාස්ටික් ආහාරයට ගැනීම නිසා වාර්ෂිකව සත්තුන් මිලියනයකට අධික ප්‍රමාණයක් මියයන බවට වාර්තා වෙනවා.
නමුත් අපි පුරුදු වුණා නම් අපි කාපු ටොෆියේ කොළය, අයිස් පැකට් එක, චොක්ලට් කොළය, යෝගට් කප් එක, ලන්ච් ශීට් කොළය නිසි පරිදි අපහරණය කරන්න මේ මහ පොළව මත ජීවය ලබන ස්වභාවික සම්පත් අපට අහිමි වී නොයන්නට ඉඩ තිබුණා.
පොලිතීන් භාවිතය අද වනවිට ලෝකයේ දැඩි ආන්දෝළනයකට තුඩු දී තිබෙනවා. එනම් පුද්ගල ජීවිතය හා බැඳී පාරිසරික, සෞඛ්‍යමය, ආර්ථිකමය සාමාජීය ගැටළු රැසකට දිරාපත් නොවන ප්ලාස්ටික් හා පොලිතීන් මුල පුරා ඇත.
The World Counts වෙබ්අඩවියේ සඳහන්වන පරිදි ලොව පුරා වසරකට පොලිතීන් බෑග් භාවිතය දළ වශයෙන් ට්‍රිලියන 5 ක් වන අතර තත්පරයකදී පරිභෝජනය 160,000ක් වේ. එමෙන්ම සෑම වසර 10කට වරක් ලොව පොලිතීන් පරිභෝජනය තුන් ගුණයකින් ඉහළ යන බව එහි සඳහන් වේ.වර්ථමාන ශ්‍රී ලංකාවේද කසල බැහැර කිරීම දැඩි අර්බුදයකට ලක් වී තිබේ. පසුගිය වසරේ මීතොටමුල්ල කුණු කන්ද ආශ්‍රිතව පැණ නැගුණු ගැටළුව ඊට කදිම නිදසුනකි. එක් දිනක් ඇතුළත ලංකාවේ එකතුවන ප්ලාස්ටික් හා පොලිතීන් කසල ප්‍රමාණය මෙට්‍රික් ටොන් 480 පමණ වන බව වාර්තා වේ.
සාමාන්‍යෙයන් පොලිතීන් දිරා පත් වීම සඳහා වසර 500-1000ක් පමණ කාලයක් ගත වේ. ප්ලාස්ටික් හා පොලිතීන් ආහාර ඇසුරුම්කරණය, ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රය ,සැරසිලි සඳහා බහුල වශයෙන් පොලිතීන් භාවිතා වන අතර ලන්ච්ශීට් සහ පොලිතීන් බෑග් අදවනවිට අපද්‍රව්‍ය කළමණාකරනයට බරපතල බාධාවත් බවට පත් වී තිබේ. අවිධිමත් බැහැර කිරීම් නිසා ජලප්‍රවාහණ පද්ධති සහ කාණු පද්ධති දැඩි ලෙස තර්ජනයට ලක්ව තිබේ. මේ හේතුවෙන් ජල ගැලීම් සහ ඩෙංගු වැනි රෝගකාරකයන් ව්‍යාපත්ත වීම අප අපේක්ෂා කරන තිරසාර සංවර්ධනය දැඩි බලපෑමක් එල්ල කර තිබේ.
මධ්‍යම පරිසරය අධිකාරිය සඳහන් කරන පරිදි ශ්‍රී ලංකාවේ දිනකට භාවිත වන ලන්ච් ෂීට් ප්‍රමාණය මිලියන 15 ක් පමණ වේ. ඉවතලන පොලිතීන් බෑග් ප්‍රමාණය මිලියන 20-22 අතර වේ. යෝගට් කෝප්ප මසකට මිලියන 20ක් ද, සැෂෙ පැකට් (සෝස්, ෂැම්පු, ජෑම් ආදිය) මසකට මිලියනයක් ද, බැහැර කරයි. මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියේ සමීක්ෂණ දත්තවලට අනුව දිනකට කොළඹ මහා නගර සභාව විසින් බැහැර කෙරෙන අපද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය 730 MT පමණ වේ. ඉන් 6% ක්ම පොලිතීන්ය. . එසේම වසරකට මෙරටට ආනයනය කරන පොලිතීන් ප්‍රමාණය 500,000MT වේ. ඉන් 70%ක්ම දේශීය වශයෙන් භාවිතයට ගනී.
ලොව භාවිත වන පොලිතීන් බෑග්වලින් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය වන්නේ 1-3% ප්‍රමාණයකි. අනෙක් සියල්ල අවිධිමත් අපහරණයන්ට ලක්වේ. වසරකට ශ්‍රී ලංකාවෙන් සාගරයට මුදාහරින ප්ලාස්ටික් ප්‍රමාණය ටොන් මිලියන 1.5කි. මේ සියල්ල සාගර පතුලේ තැන්පත් වීමෙන් ලෝක සාගර කලාපයද දැඩි අවධානමකට ලක්ව පවතී. අක්‍රමවත් බැහැර කිරීම් නිසා සිදුවන පරිසර දූෂණය සහ සමාජීය ආර්ථික වශයෙන් ගොඩ නැගී ඇති ගැටළු විසදීම අරමුණු කර ගනිමින් පොලිතීන් සහ ප්ලාස්ටික් ආශයෙන් සිදු කරනු ලබන ඇතැම් නිශ්පාදනයන් ලොව පුරා තහනමට ලක්ව තිබේ. මයික්‍රෝන 20ට අඩු පොලිතීන් ශ්‍රී ලංකාවේද තහනමට ලක්ව ඇත.
නමුත් නීතියක් මගින් පමණක් මේ ගැටළුවලට විසඳුම් සෙවිය නොහැකි බව ඔබට වැටහෙනවා ඇති. ශ්‍රී ලංකාව පමණක් නොව මුලුමහත් ලෝකයේම අවධානමට ලක්වූ බොහෝ කරුණුවලට මුල පුරා ඇත්තේ පෙලිතීන් සහ ප්ලාස්ටික් භාවිතයයි. තිරසාර සංවර්ධනයෙන් ඵල නෙලා ගැනීමට නම් මේ අවධානමෙන් මිදීමට අප පියවර ගත යුතුමය. මේ ක්‍රියාවලියට ඔබට පුංචි පියවරකින් දායකත්වය සැපයිය හැකිය. ඒ සඳහා පොලිතීන් හා ප්ලාස්ටික් භාවිතය අවම කිරීම සහ ඔබ පරිබෝජනය කරන පොලිතීන් හා ප්ලාස්ටික් නිසි පරිදි අපහරණය කිරීමට පුරුදු පුහුණු වීම ලොවම මුහුණ දී ඇති මේ අවධානමෙන් මිදීමට පුංචි හෝ උපකාරයක් වේවී. ඔබටත් පුළුවන් මේ ගැන යමක් කරන්න
